Sayıları 30 bini bulan çarşı ve mahalle bekçileri ile ilgili yeni kanun hazırlanıyor. ‘Makul sebep’ olmadan kimlik kontrolü yapamayacak olan bekçilerin köylerde görevlendirilmesinin önü açılıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatı ile iki yıl önce yeniden göreve başlayan çarşı ve mahalle bekçileri ile ilgili günün şartlarına uygun yeni bir kanun hazırlanıyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın başkanlığında, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun da katıldığı bir toplantı yapıldı. Sayıları 30 bini bulan bekçilerle ile ilgili kanun 1966 tarihli olduğu için, hem kanunun dili hem de uygulanması konusunda sıkıntıların yaşanması sebebiyle yeni bir çerçeve kanun çıkarılması gündeme geldi. Bu toplantıda 54 yıllık kanun masaya yatırıldı, değiştirilmesi gereken maddeler belirlendi ve kanunun günümüz Türkçesine uyarlanması kararlaştırıldı.
Yeni çıkarılacak kanunda bekçilerin yetkilerini kullanırken ‘keyfî uygulamaların’ ortaya çıkmaması için, özellikle araç durdurma ve kimlik kontrolü konusunda bekçilere ‘makul sebep’ şartı getiriliyor. Mevcut kanunda bekçilerin belli şartlar gerçekleştiğinde vatandaştan kimlik sorma ve aracını durdurma yetkisi bulunuyor. Ancak aracında arama yapamıyor. Ayrıca vatandaş istemezse kimliğine zorla bakma yetkisi bulunmuyor. Bekçi bu durumda polis çağırıyor. Yeni yapılacak kanunda, kimlik kontrolü gibi uygulamaların ‘makul sebep’ olmadan yapılamayacağı hükme bağlanıyor. Çarşı ve mahalle bekçileri, şüphelendikleri kişilerle ilgili makul sebep şartıyla arama ve araç kontrolü yapabilecek.
Bekçilerin eğitimleri de İçişleri Bakanlığı tarafından yapılacak. Bekçiler, tıpkı polisler gibi psikolojik eğitim alacak, ayrıca insan hakları eğitimi verilecek. Yeni kanun ile bekçilik ile ilgili yaş, fiziki yeterlilik gibi kriterler ise yönetmelikle belirlenecek. Mevcut kanuna göre çarşı ve mahalle bekçileri il ve ilçelerde görevlendiriliyor. Cumhurbaşkanlığındaki toplantıda, İçişleri Bakanı Soylu “Şu anda köylerde bekçi görevlendirme düşüncemiz ve hazırlığımız yok. Ama ileride lazım olabileceği düşüncesiyle bu yönde bir düzenleme yapılması doğru olur” dedi. Bunun üzerine, teklif metnine jandarmanın sorumlu olduğu köylerde bekçi görevlendirilmesinin önünü açacak bir hüküm koyuldu.
