Acıpayam, coğrafi konum olarak Akdeniz Bölgesi´ndedir. Acıpayam, 1628 km² yüzölçümü ile Denizli´nin en büyük ilçesidir. Deniz seviyesinden yüksekliği 885 metredir. Anadolu Yarımadası´nın güneybatısında, Ege Bölgesi´nin güneydoğusunda yer almaktadır. Ege Bölgesi´nden Akdeniz Bölgesi´ne geçiş noktasında olan ilçenin doğusundaki, Burdur iline bağlı Çavdır, Yeşilova ve Gölhisar ilçeleri, batısındaki Tavas ve Beyağaç, kuzeyindeki Serinhisar ve Çardak, ve güneyindeki Köyceğiz ve Çameli ilçeleri ile sınırı bulunur. İlçe merkezi ve merkeze bağlı 14 belediye, 38 köy ile, toplamda 52 yerleşim biriminden oluşmaktadır.Büyükşehir kanunu dolayısıyla merkeze bağlı 14 belediye, 38 köy ile, ilçe merkezine mahalle statüsünde bağlanmıştır.
[divider]
[divider]
Coğrafi yönden Ege Bölgesi içindedir. Ege Bölgesi ile Akdeniz Bölgesi geçiş noktasında olması nedeniyle değişken iklimi vardır. Kuzey kısımlarında göller Bölgesi´nin iklim özelliklerini taşır. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı, bazen de kışlar ılıman geçer. Güneye inildikçe Gireniz Vadisi boyunca Akdeniz iklimi hüküm sürer.
[divider]
Ovası yüksek olmasına karşın Akdeniz ikliminin ılımanlaştırıcı etkisi sayesinde iklimi, incir, pamuk, muz vb. yüksek sıcaklıklara gerek duyulan ürünler haricindeki diğer ürünlere gayet uygundur. Ovasının toprağı kumlu topraklardan oluşur ve oldukça bereketlidir. Ovanın tek sorunu, sulama kanalının bulunmayışıdır. Ovanın altında bol miktarda su bulunmaktadır. Bölgedeki çiftçilikle uğraşan halk, suyunu daha çok yeraltından gelen sondaj suyu ile sağlamaktadır. Ovadaki sulama genellikle bu şekilde yapılmaktadır. Buna rağmen bu ova, Denizli’deki en önemli tarım alanları arasındadır. İlçe kavunu ile meşhurdur ve bostan türü meyveler kolaylıkla yetişebilmektedir. Ovadan genellikle kavun,karpuz, lahana, ıspanak, domates, biber, elma ve daha akla gelebilecek pek çok ürün sağlanmaktadır.
[divider]
Acıpayam en eski adı Hamit Ovası’dır. Acıpayam, Isparta Sancağı’na bağlanmasıyla birlikte adı “Garbikaraağaç” olarak değiştirilmiştir. Germiyanoğulları zamanında ise adı, “Asikaraağaç” olmuştur. Bölgenin “Acıpayam” adını alışının nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bölgede badem ağaçlarının çok oluşu ve badem ağaçlarının da acı oluşu nedeniyle “Acıpayam” adı verildiği kuvvetli ihtimallerdendir. Zaten bölgede bademe “payam” denilmesi bu adın yukarıdaki açıklamalardan ortaya çıktığını doğrulamaktadır.
[divider]
[divider]
[divider]Acıpayam Ovası nın tamamen Türk egemenliğine geçişiyle birlikte Oğuz Boylarından bazı boylarda, Karaağaç Ovası na gelip yerleşmeye başladılar. İşte bu boylardan Oğuz Bey Oğuz Köyü ne, Kara Afşar Boyu ndan iki boyda Karaağaç Baba öncülüğünde bir kısmı Eşeler Dağı eteğine, bugünkü Kumafşarı Kasabası nın bulunduğu yere bir kısmı da Elmadağı nın batısına Karahöyükafşarı na yerleştiler.
Beylikler döneminde Acıpayam ve yöresi Hamitoğulları Beyliği ne bağlandı. Acıpayam ve yöresi bu dönemde Hamit Ovası olarak biliniyordu ve bu isimle anılıyordu. Hamitoğulları döneminde Acıpayamlılar sakin bir hayat sürdüler. Bölgenin Germiyonoğulları na bağlanmasıyla Acıpayam da huzursuzluklar başladı. Merkezi Kütahya da bulunan Germiyonoğulları, Hamit Ovası na geldiler. Hamamkaşı ve Kazıkbeli nde yol kesip kervanları soymaya başladılar. Avşarlar ile sık sık sürtüşmelere girdiler. Avşarlardan bazıları Germiyonoğulları ile yakınlık kurmuş, bu durum Avşar Beyi Karaağaç Baba yı çok kızdırmıştır.Ancak Avşarlar Germiyonoğulları na boyun eğmemiş Karaağaç Ovası nda Germiyonları göndermeyi bilmişlerdir. İşte bu olaydan sonra Avşar Beyi Türküsü yapılmış dilden dile günümüze kadar ulaşmıştır.
Selçuklu döneminde Acıpayam, Gölhisar a bağlanmış olup Gölhisar da Hamitoğulların na bağlı olduğu için ovaya Hamit Ovası yada Yeşil Sahra denilmektedir. (1316-1324)
Karamanoğulları nın eline geçen bölge daha sonra Osmanlıların eline geçti. Isparta Sancağı na bağlandı. Isparta Sancağı da Karaağaç Bölgesi olması nedeniyle adı Garbikaraağaç olmuştur.
Yıldırım’ın Timur a yenilmesiyle Anadoluda kargaşalar oldu. Germiyonoğulları eski nufüzu tekrar kurmak isteyip de bölgemize hakim olamayınca Acıpayam a Asi Karaağaç ilan ettiler.
Asi Karaağaç, Burdur un Sancak olması ile birlikte Burdur Sancağı na bağlanmış; 1870 tarihli Osmanlı İdari Nizannamesi ile İlçe kurulmasına karar verilmiş ve Denizli Sancağına bağlanmıştır. 1871 yılında da İlçe teşkilatı kurulmuştur.
[divider]
[highlight]Acıpayam haberleri ve Acıpayam hakkında bilgiler için tıklayınız. [/highlight]
