Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Klasik Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Aizanoi Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Elif Özer, Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesinde bulunan Aizanoi Antik Kenti’nde eşsiz bir sikke koleksiyonunun bulunduğunu açıkladı.
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne 2012’de dâhil olan, aynı zamanda en iyi korunmuş Zeus tapınağına da ev sahipliği yapan antik kentte yürütülen kazılarda bir testide, 651 adet gümüş sikke bulundu. Roma dönemine ait koleksiyonlarda nadiren görülen bu eserler, Pamukkale Üniversitesi Arkeoloji Bölümü koordinatörlüğünde yürütülen kazı ve alan çalışmalarında açığa çıkarıldı.
Antik kentten geçen çayda, Roma dönemindeki gibi kayıkların yüzdürüleceği “Aizanoi Penkalas Projesi” çalışmalarında bir testide ender rastlanan gümüş sikkelerin bulunduğu kaydedildi. PAÜ Öğretim Üyesi Kazı Başkanı Prof. Dr. Özer, kazı çalışmalarındaki buluntuların neden özel olduğunu şöyle ifade etti: “2019 yılında yapılan kazı çalışmalarımızda bulduğumuz bu çok özel sikke koleksiyonu pandemi nedeniyle bu sezon açıldı. Eserler doğrudan Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne götürülerek, Kültür ve Turizm Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy tarafından sergi açılışı gerçekleştirildi. Sayımda 651 gümüş sikke olduğu ortaya çıkan bu sikkelerin tamamının Roma Cumhuriyet döneminin imparatorlarından Augustus devrine ait olduğu belirlendi. Roma Cumhuriyet Dönemi’ne ait yüzyılı kapsayan bu gümüş sikkeler arasında bir adet o dönemde yapılan sahte bir sikke de yer alıyor. Bu açıdan da koleksiyonu daha özel kılan sikkeler arasında ayrıca Julius Ceasar’a ve Brutus’e ait sikkeler de yer almaktadır. İtalya Roma’nın efsanevi mitolojik kurucusu Aeneas’ın babasının İtalya topraklarına girme sahnesi betimlenen bu gümüş sikkeler, Roma Cumhuriyet döneminin son yüzyılının bir sikke albümü niteliğindedir. Son derece özel ve ünik bir koleksiyonu oluşturmaktadır. ”
Ayrıca, gümüş sikkelerden 439 adedinin dönemin para birimlerinden “denarius”, 212 tanesinin de “cistophor” olduğunu tespit ettiklerini açıklayan Prof. Dr. Özer, sikkelerin Aizanoi’ye gelen yüksek rütbeli bir asker tarafından konulmuş olabileceğini tahmin ettiklerini belirtti. Öte yandan sikkelerin hepsinin bir arada bulunduğu böyle bir koleksiyonun benzersiz olmasının, Aizanoi Penkalas buluntusunun özgünlüğünü iyice artırdığına özellikle dikkat çekti. Son olarak koleksiyonun önemi ile ilgili şunları kaydetti: “Bu sikkelerin çoğu, koleksiyonlarda 1-2 adet halinde yer alıp değerleri oldukça yüklü bir meblağ tutmaktadır. Sikkelerin büyük kısmının Güney İtalya darphanelerinde basıldığı gözlemlenmiştir. Son zamanların en özel gümüş sikke buluntusudur.”
Sikkelerin Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilendiğini ifade eden Özer, “Gerek dünyada gerek Türkiye’de yapılan kazılardan elde edilen buluntularla kıyaslandığında, bu özel gümüş Roma Cumhuriyet ve Augustus dönemi sikkeleri, çok özel ve son yüzyılın en önemli buluntu grubundan birini oluşturmaktadır.” sözleriyle buluntuların değerini vurguladı.
