Darphane’nin maliyet artışları sonrası yaptığı değişiklikle 1 liralık madeni paraların ağırlığı 6.6 grama, 50 kuruşlukların ise 5.5 grama düştü. Bu durum otomatlarda probleme yol açtı. Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Abdullah Yasir Şahin, “Bankamatiklerde bir sıkıntı yok. Otomat üreticilerine Merkez Bankası yeni paraları gönderiyor, ‘Otomatlarınızı buna göre düzenleyin’ diyor. Düzenlememişse doğal olarak sıkıntı yaşanabilir” şeklinde konuştu.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü artan maliyetlerden sonra bakır, çinko ve nikelin oranları değişti, üretimde yüzde 30 tasarruf sağlandı. Paraların ağırlıkları da değişti. 1 lira 8.2 gramdan 6.6 grama geriledi. 50 kuruşsa 6.8 gramdan 5.5 grama düştü. Paranın kalınlığı da yaklaşık yarım milim oynadı. İlk etapta bir lira ve 50 kuruş piyasaya sürüldü.
1 liranın gramajının değişmesinin ardından ise yeni bir sorun ortaya çıktı. Madeni paraların ağırlığına göre hassas bir şekilde ayarlanıp çalışan otomatlar, çalışamaz duruma geldi. Metal para ile çalışan otomatlar, gramajı düşmüş 1 liraları algılayamadı. Yaşanan sıkıntı sosyal medyada da paylaşıldı. Görüntülerde, yeni parayı algılayamayan otomatların çalışmadığı görülüyor.
Gramaj değişikliğiyle ilgili bilgi veren Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Abdullah Yasir Şahin, “Gramajı ile oynadık, içerisinde bulunan krom, nikel gibi madenlerin alaşımı ile oynadık. Yüzde 20 civarında paranın gramajını düşürdük. 1 TL, 8.2’den 6’lı rakamlara indirmiş olduk. Gramajı düştü denilen olay bu. 1 buçuk milyar adet ile 950 milyon adet arasında yıllık metal para üretiyoruz. Bizim bu üretmiş olduğumuz metal paralardan devletin son 2022 yılında 600 milyon TL bir kaybı söz konusuydu. 1 milyar 250 milyon adet ürettiğimiz paradan dolayı onun alım gücüne göre, maliyetleri 600 milyon lira daha fazlaydı. Devletin bu kaybını önlemek maksadıyla alaşımla ve içerisindeki madeni alaşımlarla oynayarak fiyatları normale çektik. Şu an maliyetleri kurtardık aslında. Yapılmış olan işlem budur” dedi.
Şahin şöyle devam etti: “Otomatlarla alakalı olarak, parayı çıkartmaya karar verdiğimiz zaman Merkez Bankası ile birlikte çalışıyoruz. Üretmiş olduğumuz örnekleri Merkez Bankası’na gönderiyoruz, onlar da tüm bankalara gönderiyorlar. Bankaların bankamatiklerinde böyle bir sıkıntı yok. Otomatlarla alakalı olarak ise zaten otomat üreticilerine de Merkez Bankası yeni paraları gönderiyor, ‘Bundan sonraki otomatlarınızı ve mevcut otomatlarınızı buna göre düzenleyin’ diyor. Şayet bunlar düzenlememişse doğal olarak böyle sıkıntı yaşanabilir çünkü inceliğe ve ağırlığa hassas metaller bunlar”
