Türkiye’de asansör kazaları her geçen gün tehlike seviyesini arttırarak can kayıplarına ve yaralanmalara neden olmaya devam ediyor. Ülkemizde ilgili idareler (Belediyeler ve İl özel idareleri) idare sınırları içerisindeki asansörlerin tescil ve periyodik kontrolleri için yönetmelik gereği bir A Tipi Muayene Kuruluşu ile protokol imzalamak durumundadır. Bu protokolde yıllık olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından kontrol ücreti aralığı belirlenmektedir. Ege Bölgesi’nde Aydın, Muğla ve Uşak illerinin bağlı olduğu Makina Mühendisleri Denizli Şubesi ve özel firmalardan teklif alan Didim belediyesi’nin ‘taban’ fiyat veren ve konunun ehli olan Makina Mühendisleri Denizli Şubesi’ni değil de ‘tavan’ fiyat veren özel bir şirketi seçmesi akıllarda soru işaretleri bıraktı.
Türkiye’nin her bölgesinden gün geçmiyor ki asansör kazası haberleri gelmesin. Yaklaşık 1 ay önce Denizli’de çalıştığı iş yerinde yük asansörüne sıkışan 15 yaşındaki çocuk, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti. Özellikle kırmızı etiketli asansörlerin tehlike saçtığı bu dönemde Aydın’ın Didim Belediyesi 2015 yılından bu yana asansör kontrolleri Makina Mühendisleri Odası tarafından yapılmaktaydı. Protokol süresinin bitmesi ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın belirdiği kriterler doğrultusunda Makina Mühendisleri Odası ve özel kuruluşlardan teklifler topladı; Ancak belediye aldığı tekliflerde yaptığı seçimle ilginç bir karara imza attı.
Belediyeler; Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2019 yılı için belirlediği taban fiyat 300 TL ve tavan fiyat 340 TL olmak üzere asansör kontrolü için Makina Mühendisleri Odası ve özel kuruluşlardan teklifler topladı. Kurum ve kuruluşlardan alınan teklifler sonucu belediyeler teklifler arasında tercih yaparak hizmeti gerçekleştirecek kurumu belirledi. Aydın’ın Didim Belediyesi’nin de uyguladığı bu yöntem sonucu Didim’de asansör bakım hizmetleri özel bir firmaya 340 TL tavan fiyatla verildi. Ancak belediyeye verilen teklifler arasında bir teklife olumlu bakmaması dikkat çekti. Makina Mühendisleri Denizli Şubesi’nin Didim Belediyesi’ne özel firmanın aksine taban fiyat olan 300 TL’den teklif verdiği öğrenildi. Didim Belediyesi’nin tercihini taban fiyat ve kurumsal yapıdan kullanmaması ise akıllarda soru işareti bıraktı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre 2018 yılında toplam 434 bin 717 asansörün periyodik kontrolü yapılmış ve 223 bin 433 asansöre (yüzde 51) kırmızı etiket, 21 bin 122 asansöre (yüzde 5) sarı etiket, 102 bin 405 asansöre (yüzde 24) mavi etiket ve 87 bin 757 asansöre de (yüzde 20) yeşil etiket iliştirildi.
HABER:ORAL CAN TATAR
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı Yunus Yener bu olayın bir benzerinin Bakırköy Belediyesi tarafından gerçekleştirilmesi üzerine geçtiğimiz aylarda bir açıklama yayınlamıştı.
Başkan Yener’in açıklaması şu şekide;
Kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olan Odamız, asansörlerin yıllık kontrollerinin kamusal denetim anlayışıyla, tekniğine uygun olarak, deneyimli ve uzman makina mühendisleri tarafından yapılması ve bina sorumlularının bilinçlendirilmesi için ülke genelinde birçok il-ilçe belediyesinde eğitim düzenleyerek neler yapılması gerektiğini ifade etmiş; toplumun can ve mal güvenliğinin sağlanması için yapılacak çalışmalara her tür desteği vereceğini bildirmiş ve bu yönde birçok açıklama da yapmıştır.
2008 yılında başlatılan ve ilgili Bakanlıkla birlikte yürütülen mevzuat çalışmalarında bütün karşı çıkışlarımıza, bu işin kamusal bir görevlendirme ile yapılması gerekliliğini belirtmemize rağmen ilgili Bakanlık bu işi piyasaya açmıştır. İlk uygulamada ücretlendirme protokolle belirlendiği için Odamız dışında yapılan protokollerde çok yüksek ücretler talep edilmiş ve bu iş halkın cebinden piyasaya kaynak aktarmanın bir fırsatı olarak görülmüştür. Ancak Odamız ve konuya rant amacıyla yaklaşmayan bazı belediyelerin sürecin içinde yer alması sayesinde “piyasa” regüle edilmiş ve ücretler her yıl Bakanlıkça belirlenir hale gelmiştir.
Ancak üzülerek belirtmeliyiz ki; “Halkçı Belediyecilik” ilkesiyle yoluna devam etme iddiasında bulunan veya bu iddia ile 31 Mart Yerel Seçimlerinde kazanan ve mevcut iktidar dönemindeki uygulamaların tam tersini yapacağını beyan eden ana muhalefet partisi yönetimindeki bazı belediyeler asansör kontrol hizmetlerini özel şirketlere devretmeye başlamıştır.
Unutulmamalıdır ki Odamızın asansörlerin periyodik kontrollerini yapmaktan dışlanması, kamusal bir perspektifle toplumun can ve mal güvenliğine önem veren anlayışın dışlanması ve sürecin piyasaya teslimi anlamına gelmekte olup, bunun yaratacağı sonuçların sorumlusu da söz konusu belediyeler olacaktır.
Kentlerimizin ve halkımızın “toplumcu, demokratik ve halkçı bir yerel yönetim” anlayışına ihtiyacı vardır. Bunun yolu var olan protokolleri yenilemeyerek özel şirketlere vermek değil, aksine yeni mesleki ve teknik işbirliklerini geliştirerek emekten, adaletten, demokratik laik cumhuriyet değerlerinden yana dayanışmayı büyütmekten geçmektedir.
Didim Belediyesi’ne Sorular
