Denizli Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Tefenlili, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde oluşturulan Araştırma Komisyonuna bağcılıkta sofralık ve şaraplık üzüm sektörlerinin sorunlarını anlattı.
TBMM’de oluşturulan komisyonda söz alan Başkan Tefenlili, yaş üzüm üretiminde söz sahibi olan ülkelerin İspanya, Çin, Fransa, İtalya, Türkiye olduğunu belirtti. 2016 yılında dünyada 7,9 milyon hektar alanda 92 milyon ton üzüm üretildiğini söyledi. Ülkemizin bağ alanı bakımından dünyada beşinci sırada olduğunu ifade eden Başkan Tefenlili üretim bakımından 4 milyon ton ile altıncı sırada olduğumuzu dile getirdi. Denizli’nin üzüm üretiminde Manisa’dan sonra ikinci sırada geldiğini belirtirken, ilimizde 2016 yılında 406 bin dekardan 426 bin ton sofralık, kurutmalık ve şaraplık üzüm üretimi yapıldığını söyledi.
Fransa, İspanya, İtalya gibi ülkelerin şarap ihracatında başı çeken ülkeler olduğunu vurgulayan Başkan Tefenlili, Fransa 10 milyar dolar, İspanya 3 buçuk milyar dolar şarap ihraç ediyor. Bizim şarap ihracatımız ise yalnızca 10 milyon dolardır. Başkan Tefenlili katma değerin artırılması için şarap ihracatının önünün açılması gerektiği dile getirdi.
Sektörün sorunlarının tespiti için Denizli Ticaret Borsası’nın ilgili kişilerle toplantılar düzenlediğini belirten Başkan Tefenlili “sorunlarla birlikte çözüm önerilerini de ele aldığımız derinlemesine bir çalışma gerçekleştirdik” dedi. Başkan Tefenlili sözlerine şöyle devam etti:
Tespit ettiğimiz sorunların ilki olarak zirai ilaç kullanımıdır. Zirai ilaç fiyatlarının yüksek olması, ilaçların bilinçsiz kullanılması önemli bir sorundur. Fazla ilaç kullanımı üzümlerde kalıntılara neden olurken, aynı zamanda üretici için fazla masraf çıkarmaktadır. Üzümün ana zararlısı olan salkım güvesi ile olan mücadelede, tüm üreticilerin biyoteknik yöntemler kullanması hem ilaç kullanımını hem de maliyetleri azaltacaktır.
Bağların yenilenmesi ve fidan desteği konusunda teşvikler arttırılmalıdır. Sertifikalı aşılı fidanlara verilen destekler, bölgemizdeki anaç fidanlara da uygulanmalıdır. Çünkü destek verilen aşılı fidanlar bizim arazilerimize uyum sağlayamamaktadır. Verilen destekler yerinde yapılan aşılamaya da uygulanmalıdır.
Üzüm ihracat tarihini belirleyen komisyon, ihracat tarihinin belirlenmesi için sadece Manisa bölgesinde üzümleri incelemektedir. Bölgemiz iklim yapısı bakımından erkenci bölgedir. Üzüm ihracat tarihi belirlenirken başlangıç tarihi bölgelere göre belirlenmelidir.
Gübre ve mazot konusunda diğer ürünlere verilen desteğin aynısı üzüm için de verilmektedir. Yalnız, üzümde diğer tarımsal ürünlere göre daha fazla işçilik olması verilen desteğin yetersiz kalmasına neden olmaktadır. Ayrıca toprak analizi teşvik edilmeli, toprağa göre gübre kullanımı teşvik edilmelidir.
Sofralık üzüm ihracatının çeşitli nedenlerle azalması sofralık üzümün şaraplık üzüme kaymasına neden olmaktadır. Alternatif pazarlar oluşturulmalıdır. Üretici parasını alamama ya da dolandırılma hususlarında korunmalıdır.
Üzümün katma değeri yüksek ürün olarak değerlendirilmemesi sektörün başka bir sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizde üretilen üzümlerin %2-3’ü şarap yapımında kullanılırken bu rakam ilimizde %16 olarak belirlenmiştir. Dünyada üretilen üzümlerin %85’inin şarap üretiminde kullanılmasını göz önüne alırsak, ülkemizde üretilen üzümlerin şaraplık olarak üretilmesi üzümün katma değerinin artmasını sağlayacaktır. Ayrıca, ilimizde şarap üretimine elverişli olan Çal, Bekilli, Güney, Baklan ilçelerimizin özel bölge olarak sınırlarının belirlenmesi gerekmektedir.
Birçok tarımsal üründe olduğu gibi üzüm üreticisi de satmış olduğu ürüne ait müstahsil makbuzları ile kilogram başına belirlenecek olan destek bedeli ile prim sistemine dahil edilmelidir.
Üzüm üreticisine planlı eğitim çalışmaları yapılmalıdır. Tarım İl Müdürlükleri’nde Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) ile yoğun şekilde ilgilenen ziraat mühendisleri sahaya inerek çiftçileri yönlendirmelidir. ÇKS Ziraat Odalarına devredilmelidir.
Meclis Araştırma Komisyonuna yaptığı sunumu değerlendiren Başkan Tefenlili “Elde ettiğimiz verileri değerlendirmek üzere Meclisimizdeki komisyona sunduk. Komisyonu yerinde incelemeler için ilimize davet ettik. Önümüzdeki günlerde ilimize gelecekler, ihracatçılarımız ile görüşecekler. Çalışmalarımıza devam edeceğiz, sektöre katkı sağlayacağımıza inanıyorum” dedi.
