Çal’da meydana gelen don olaylarının ardından 2016’da yayla seracılığının temelleri atıldı. İlk etapta 100 üreticinin 50 dekar alanda domates, biber, patlıcan gibi ürünlerin yetiştirildiği ilçede 4 yılda üretim alanı 300 dekara çıktı. İlçeye bağlı çok sayıda yapılan domates üretiminde torry cinsi domatesle başlayan üretim, son yıllarda çok çeşit türde domates üretimi ile devam ediyor. İhracata daha çok torry cinsi domatesin tercih edildiği bölgede, Kuzeyköy ve Yeniköy gibi yerli ata tohumlarla birlikte alberti gibi domates üretimleri de yapılıyor.
Mart ve Nisan aylarında hummalı çalışmaların yapıldığı, seraların yeni üretim sezonuna hazırlandığı ve fidelerin dikildiği ilçede, 2 aylık zorlu bakımın ardından hasat başladı. Yaklaşık 1 haftadır devam eden hasadın Eylül ayı sonuna kadar devam etmesi bekleniyor. İlçede domates hasadının yanı sıra salatalık, biber ve patlıcan hasadı da sürüyor.
Hançalar Mahallesi’nde alberti domates serasını ziyaret eden Çal Ziraat Odası Başkanı Haşim Ahmet Çil, üreticinin yaşadığı sorunlara dikkat çekti. Çil, “ilçemizde 4 yıl önce başlayan seracılık faaliyetleri bugün 300 dekar alandaki üretimle sürüyor. Üreticimiz ihracata giden ürünlerin yanı sıra iç piyasada tüketilen ürünler de dikiyor. Bugün alberti cinsi domates serasındayız. Ürünleri burada inceliyoruz. Üreticimiz kendine güvence bulsa veya birlikte hareket edip, pazarlama konusunda ürünü satacağından emin olsa, üretim daha da artacak. Fiyatlar çok dalgalı bir seyirde devam ediyor. Sezonun ilk açıldığı bu günlerde alberti cinsi bu ürünler 4-5 lira seviyesinde.
İhracata giden ürünler ise alıcı güvenli ise para ediyor. Diğer türlü sorunlar yaşayan, dolandırılan üreticilerimiz var. İlçemizden Rusya başta olmak üzere, Arap ve Avrupa ülkelerine domates gönderiyoruz. Üretici güvence bulamadığı için ihracatlık ürün de sınırlı kalıyor. İlçemizde ihracata ürün gönderen kişi sayısı çok sınırlı. Genelde iç piyasaya gönderiliyor.
Hançalar Mahallesinde üretim yapan Necati Deveci, domates yetiştiriciliği yapmaya çalıştıklarını söyledi. Deveci, “Pazarlama konusunda sıkıntı yaşıyoruz. Ürün üretiyoruz ama satamıyoruz. Sattığımız ürünün de parasını alamıyoruz. Bunu devlet destekli yapmanın bir imkanı var mı? Varsa neden yapılmıyor? Bizim sorunlarımız bunlar. İlçemizde çok sayıda üretici ürünlerini satarken mağdur oldu. Parasını bir dahaki üretim sezonunda alan da oluyor, hiç parasını alamayan dolandırılan çiftçilerimiz de oluyor. 3 yıl üst üste dolandırılan ve üretimden vazgeçen çiftçiler oldu. Biz dolandırılmak istemiyoruz.
Bunların yanında masraflarımız çok. Girdilerimiz çok pahalı. Bir yıl aldığımız 100 liralık gübreyi diğer yıl 200-250 liraya alıyoruz. Bir yıl 50 lira olan işçilik diğer yıl ise 80 liraya çıkıyor. Ancak biz domatesi sürekli aynı fiyata satıyoruz. Çiftçiyi korumak adına bir yasa hazırlansa, üreticiyi korusak olmaz mı? Bu ürünü yetiştirmek zor. Gece gündüz neredeyse 24 saat yanında yer alıyorsunuz. Geçim kaynağımız bu. Mecburen yapıyoruz ancak para kazanamıyoruz. Domates şimdi yeni çıktığı için ürün biraz para ediyor ancak ilerleyen zamanlarda fiyatlar aşağıya doğru hızla düşecek. Bir pazarlama ağımız olsa ne biz ne de vatandaş mağdur olacak. Hem kaliteli ürün yiyecek. Bu ürünün maliyeti bize 1,5-2 lira. 15 gün sonra 2 liraya domates alan satan olmayacak” dedi.
