Gülistan Akyol Ay yazdı: Nedir bu mobbing? İnsana neler yapar?

Geçtiğimiz günlerde yine üzülerek öğrendik bir bankacının intihar haberini. En insani duygularımızla, canımız acıdı yine.  Her ne kadar bu şekilde ölümlerin normalleştirilmemesi ve zor zamanlardan geçen kişilerin intihar düşünceleri ve eğilimlerini artırmaması adına bu olayların paylaşılmaması taraftarı olsam da akıllanmamız, üzerine düşünmemiz gereken şeyler var. İddia edilene göre genç bir adam, çalıştığı kurumda uğradığı mobbing sebebiyle intihar etti. Olayın öncesindeyse kurumda kendisi için anlam ifade eden kişiler yaşadıklarını dile getiren uzunca bir mektup bıraktı. Mektuptan anlaşılacağı üzere mobbinge uğradığı barizdi ancak intiharına yalnızca mobbingin neden olduğunu iddia etmek genç adamın diğer bütün yaşam koşulları ve bireysel farklılıklarını göz ardı etmek olur. Mobbingin de olumsuz katkısı olduğu aşikâr tabii. Peki nedir bu mobbing? İnsana neler yapar?

Büyük bir heyecanla çalışmaya başladığınız kuruma olan duygularınız olumsuza gitmeye başladıysa, sabahları işe gitmek çok zorlaştıysa hatta sıklıkla kendinizi hasta hissetmeye başladıysanız, çalışma ortamında kendinizi endişeli, tehdit altında, gergin hissediyorsanız mobbingle karşı karşıya olabilirsiniz. 

Mobbing; çalışma arkadaşlarınız ya da işverenleriniz tarafından sıklıkla kasıtlı şekilde devam eden bir psikolojik şiddet biçimidir. Bir veya birden fazla kişinin kötü niyetle aşağılama, yıldırma, baskı, saygısızlık gibi zarar vermeye yönelik davranışları mobbing olarak isimlendirilir. Örneğin;

Kişinin kendini ifade etmesi, yeteneklerini ön plana çıkarmasının engellenmesi; sürekli sözünün kesilmesi, iyi yaptığı işlerin göz ardı edilmesi ve eleştirilmesi,

Kişinin iş ortamında gülünç durumlara düşürülmesi, imajının zedelenmeye çalışılması,

Çalışma arkadaşları tarafından yalnız bırakılması, dışlanması,

Mesleki yeterliliğine katkıda bulunacak işlerden alıkonulması gibi durumlar sıklıkla karşılaşılan mobbing örnekleridir.

Kişi bu durumun farkına varamadığında ya da kendisini bu sürecin içinden çıkaramadığında kendine dair düşüncelerinde olumsuzluklar görülmeye başlar. Kendi yetenekleri ve yeterliliğiyle ilgili şüpheye düşebilir. Kendine güveni sarsılabilir. Bu şekilde olumsuz etkilerin sonu işten çıkarılma ya da istifayla sonuçlanabilir.  

Mobbinge maruz kalınan süreye bağlı kişinin etkilenme düzeyi ve verdiği tepkiler değişkenlik göstermektedir. Bununla beraber mobbing mağduru bir kişi öncelikle ilk zamanlarda alınganlık, konsantrasyon bozukluğu, sosyal uyumsuzluk, sıklıkla üzüntü ve ağlama gibi durumlar yaşarken mobbinge maruz kalınan süre arttıkça anksiyete, uyku bozuklukları, yeme problemleri, alkol kullanımında artış, isteksizlik gözlemlenebilir. Çok uzun süredir mobbing mağduru olan kişilerde ise yoğun anksiyete, şiddetli depresyon belirtileri, iş performansında ciddi düşüş, yalnızlık, bedensel rahatsızlıklarda önemli derecede artış, post travmatik stres bozukluğu görülebilir.

Bunlardan herhangi biri size tanıdık geliyorsa öncelikle kişisel ve yasal haklarınızı bilmelisiniz. Bununla birlikte ilgili yerlere durumunuzu dile getirdikten sonra bir ruh sağlığı uzmanından destek almak size yardımcı olacaktır.

Ekonomik kaygılarınız, can ve ruh sağlığınıza mal olmasın.

Bununla birlikte daha fazla bilgi alabilmek, şikayetlerinizi dile getirebilmek için Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi’ne (Alo 170) ulaşabilirsiniz.