19 Nisan 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 32 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Karara İlişkin Tebliğ’deki değişiklik, ihracatçı sanayicilerin tepkisine neden oldu. Değişikliğin yayım tarihinde yürürlüğe girmesi, finansal işlemlerde karışıklığa neden olurken hem finans tarafını hem de sanayicileri bilinmezde bıraktı.
Konuyla ilgili açıklama yapan Denizli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Müjdat Keçeci, “Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ ile Türkiye için menkul mal alım satımlarında dövizle alım satıma bir takım önlemlerle kısıtlar getirildi. Son günlerde özellikle Türkiye’nin dış ticaret ilişkilerinde ya Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) ya da Hazine tarafından alışagelmediğimiz kısıtlar getirilmektedir. Önce, ihracatçının ihraç dövizlerinin %25’i sonrasında da %40’ı TCMB’de TCMB kurlarıyla bozulacak diye getirilen önlemler ihracatçılar açısından gerçekten maddi kayıplara sebebiyet vermektedir. Zira aynı zamanda ihracatçı olan sanayicilerimiz, ara malı veya hammadde alımı için bu kez bu dövizleri serbest piyasadan kur farkları ödeyerek, komisyon ödeyerek yeniden satın almak zorunda kalmaktadır. Bu durum döviz alış satış kurları arasındaki farkın getireceği zararın ötesinde piyasada yaşanabilecek oynaklıklar nedeniyle anlık büyük kur farkı zararlarına da yol açmaktadır. Burada yeniden satın alınarak ithalat yapılan bu tasarruftan şahsen TCMB’nin bir kazancı olmamakla beraber sadece ticari bankaların önemli derecede para kazanmalarının yolu açılmaktadır.” diye konuştu.
%25’lik oranın %40’a çıkarılmasının şokunu atlatamadan yeni bir şok ile karşı karşıya kaldıklarını belirten Keçeci, “Bu kez, Resmi Gazete ’de yayınlanan Tebliğ ile Türkiye’deki firmaların döviz ile alış veriş yapamayacaklarını belirten tasarruf, ticaretin adeta kaosa sürüklenmesine sebebiyet vermektedir. Yabancı para ile iç piyasada alışveriş yapan firmalar esasen bunu kendilerini enflasyondan korumak için veya yedek akçelerini döviz cinsinden saklamak gibi bir maksatla yapmamaktadırlar. Firmaların girdileri ithal ve dövize bağlı olduğu için zorunlu olarak kur değişikliklerinden büyük zararlara uğramamak için satış anlaşmalarını da döviz cinsinden yapmaktadırlar. Bu nedenle an itibariyle ülke genelinde firma döviz tevdiat hesaplarında görünen bakiyeler bu firmaların mevcut ve gelecekte varlıklarını sürdürmeleri için gerekli olan yükümlülüklerinin karşılığıdır. Zaten döviz olarak banka hesapların tutulduğu sürece ülkemiz kaynakları olmaya devam etmektedir. Bir başka deyişle özel sektörün bu döviz birikimi olmasa ithalatları için bu kadar dövizi TCMB’den istemek durumunda kalacaktır. Sonuçta bu hesapların TCMB’ye geçici süre ile aktarılmasının sanayicilere ek kur farkı zararı yaratmaktan başka cari dengeye ve/veya TCMB rezervlerine bir katkısı olmayacaktır.” dedi.
24 Ocak Kararlarından önce çantasında 1 Dolar bulunduranların ağır ceza mahkemelerinde yargılandıklarını hatırlatan Keçeci, “Şimdi de alışılmış ticari hayatın akışını, dayanağı olmayan bu tür önlemlerle akamete uğratıyoruz. İç ticarette daha önceki yıllarda ticaret hayatımızda kullandığımız bu yöntemlerin kısıtlanması adeta ticari hayatın olağan akışını baltalamaktır. Bu sistemde ne kaybolan bir döviz ne de bu tasarrufla devletin bir kazancı söz konusudur. Bunun ticari hayatımızdaki neticeleri maalesef ticari hayatımızın akışını engelleyen tasarruflar olmaktan öteye geçmeyecek ve ülke ekonomisi kazanç sağlamayıp, zarara uğrayacaktır.” diyerek sanayicilerin tepkilerini dile getirdi.
