Mozaikli villa gün yüzüne çıktı.Denizli Buldan İlçesi Yenicekent Mahallesi sınırları içerisinde yer alan Tripolis Antik Kenti’ndeki kazı ve restorasyon çalışmaları, Bakanlar Kurulu kararıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Pamukkale Üniversitesi adına Doç. Dr. Bahadır Duman’ın başkanlığında yürütülüyor. Çalışmalarda Toplamda bir düzinenin üzerindeki odadan oluşan zemin artı 1 kat şeklinde yapılan ve “Mozaikli Villa” gün yüzüne çıktı.
Konu ile ilgili açıklama yayımlayan Denizli Valiliği çalışmalarla ilgili bilgi verdi.
2012 yılında çalışmaların başlatıldığı Tripolis’te, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Denizli Valiliği ve Pamukkale Üniversitesi’nin destekleriyle kazı çalışmaları 12 ay üzerinden kesintisiz olarak sürdürülmektedir. 2018 çalışmalarına; yerli ve yabancı 23 akademisyen ve uzmanın (arkeolog, sanat tarihçi, mimar, nümismat, epigraf, restoratör, konservatör, jeolog, biyolog, tekstil Müh.) yanı sıra farklı bilim dallarından stajyer olarak öğrenciler, yöre halkından vatandaşlarımız ile İŞKUR “Toplum Yararına Çalışma Programı’ndan sağlanan personelle birlikte Kazı Başkanlığı bünyesinde toplam 20 işçi olarak görev almaktadır.
Geçtiğimiz altı yıllık süreç içerisinde Tripolis civarındaki ilk yerleşim izlerinin MÖ. 5500 lere kadar geriye gittiği anlaşılmaktadır. Büyük Menderes Nehri’nin suladığı geniş tarım arazileri, ılıman iklim ve ticaret yollarının üzerinde yer aldığı belirlendi. Konumu nedeniyle 13. yy. a kadar söz konusu antik kentte yaşamın devam ettiği tespit edilmiştir. Bu süreçte kentin kuzeyinde yer alan yüksekçe bir tepenin kayaç yapısının yumuşak olması nedeniyle rüzgâr erozyonu ve sellerle kentin üzeri yer yer 4- 8m.lik toprak ile örtülmüş ve antik çağın birçok yapısı günümüze kadar sağlam kalabilmiştir.
2018 yılı çalışmaları; Ocak- Mart ayları arasında Denizli Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Müze Müdürlüğü’nce denetim yapıldı. Denetimde Tripolis’in en önemli dini yapılarından birisi olan ve MS. 2. yy. ait olduğu düşünülen dikdörtgen planlı 40×80 m. ölçülerinde ve 3200 m2 lik bir bölümü kaplayan Kutsal Alan’da restorasyon faaliyetleriyle başlamıştır. Denizli Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’nın sağladığı maddi imkanlar doğrultusunda söz konusu alanın restorasyon çalışmaları tamamlanmıştır. 2019 yılında da bu alanda gerçekleştirilecek kazı çalışmalarıyla ören yerinin ziyarete açık hale getirilmesi planlanmaktadır.
2018 kazı çalışmaları Nisan ayı ile başlamıştır. Kültür Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izin ve destekleriyle hali hazırda devam eden çalışmalarda önemli buluntularla karşılaşılmıştır. 2013 kazı sezonunda bir kısmı açığa çıkartılan konut alanındaki bir villanın iki odasının zemininin 1cm3 ölçülerindeki renkli taşların yan yana getirilmesiyle oluşturulan geometrik ve bitkisel süslemeli mozaiklerle döşendiği tespit edilmişti. 2018 kazı çalışmalarında ise söz konusu villanın toprak altındaki diğer odalarında yapılan kazı çalışmaları sonucunda birkaç odanın daha zemininin mozaiklerle kaplı olduğu belirlendi. Duvarlarının ise renkli duvar resimleriyle bezendiği açığa çıkartılmış oldu. Böylece Tripolis kent merkezinin güney bölümünün daha çok halkın yaşadığı ve sivil mimariye ait konutlardan oluşan bir mahalleye ait olduğu tespit edilmiş oldu.
Toplamda bir düzinenin üzerindeki odadan oluşan zemin artı 1 kat şeklinde yapılan ve “Mozaikli Villa” olarak isimlendirilen yukarıda bahsedilen alanda yer alan söz konusu villa sahibinin büyük olasılıkla tarımla uğraşan önemli bir tüccar olduğunu anlaşılmıştır. Mozaikli Villa sahibinin önemli bir Tarım Tüccarı olduğunu kanıtlayan en önemli kanıt ise, yine villada ortaya çıkarılan çift kulplu pişmiş toprak yapımı testilerin(amphoriskos) bulunmuş olmasıdır. Antik Çağda zeytin yağı, bitkisel içerikli çeşitli esansların ya da diğer sıvıların taşındığı bu kaplar Villa sahibinin statüsü konusunda önemli bilgiler edinmemizi sağlamıştır.
Tripolis’te sivil halkın yaşadığı bu mahalledeki ikinci çalışma alanı, villanın bitişiğindeki bir ara sokaktır. 5.70 cm. genişliğinde olan ve şu ana kadar yapılan çalışmalarda 45m. lik bölümü ortaya çıkarılan sokak zemini 1.50- 2m. Uzunluğundaki yekpare traverten blokların yan yana getirilmesiyle oluşturulurmuştur. Bu zeminin altında 50 cm. genişliğinde ve yaklaşık 1 m. derinliğinde bir kanalizasyon sistemi olduğu da tespit edilmiştir.
Deprem ve erozyon gibi doğal afetlere maruz kalması nedeniyle zamanla toprak altında kalan kentin, genel olarak sağlam kaldığı tespit edildi. Kamu kurum ve kuruluşlarının yanı sıra özel teşebbüslerin de destekleri aynı şekilde devam ederse birkaç yıl içerisinde Tripolis sadece Denizli’nin değil ülkemiz turizmi içinde çok önemli bir destinasyon merkezi haline gelecektir.
