Engelliler Haftası’nın başlaması nedeniyle Türkiye Sakatlar Derneği Denizli Şube Başkanı Osman Çiyancı açıklaması yaptı. Çiyancı “Engelsiz bir Türkiye istiyoruz” diyerek Türkiye’de engellilerin Türkiye’de yaşadıkları sorunlara dikkat çekti.
Ülkenin zorlu bir dönemden geçtiğini ve engellilerin bir yandan yeni haklar ya da olanaklar kazandığını diğer yandan da yeni sorunlarla veya uygulamada karşılaşılan sorunlarla yüz yüze bırakıldığını söyledi.
Yetkililerden çözüm yolları bulmalarını isteyen Çiyancı “2005 yılında yürürlüğe giren 5378 sayılı Yasa’ya göre kamuya açık alan, bina ve ulaşım araçlarının başta engelliler olmak üzere herkes için erişilebilir olmasının sağlanması gerekiyordu. Konulan sürelere uyulmadı, defalarca süre ertelemesi yapıldı. Ve artık yasanın gereklerini yerine getirilmesi için yapılan çalışmalar yavaş ilerlemektedir” dedi.
Engellilerin devlet tarafından istihdam yaratıldığını sevindiğini ancak yetersiz olması sebebiyle çeşitli defalar ilan edilen istihdam seferberliklerine rağmen engellilerin hem özel sektörde hem de kamuda en azından yasa ile konulmuş kotalar oranında istihdam edilmesi gerektiğini belirten Başkan ”Engelliler istihdam konusunda da mağduriyetler yaşamaktadır Yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında cezai işlem yapılmadı. Oysa SGK verileri üzerinden bile bunun kontrolünü yapmak mümkündü. İstihdam edilen engelliler de ne yazık ki yine raporlarına ve bilgi-becerilerine göre çalıştırılmadı, işyerlerinde ayrımcılığa maruz kalmalarına zemin hazırlandı.
Engellilerin haklarından yararlanmaları için gerekli olan sağlık kurulu raporlarına ilişkin yapılan mevzuat değişiklikleri her seferinde daha fazla engellinin eğitim, istihdam başta olmak üzere haklarından mahrum olmasına neden oldu” diyerek sorunu vurguladı.
Çiyancı açıklamasının devamında “Kanun Hükmün Kararname ile taşeron işçilerinin kadroya geçirilmesinde engellilerin emekliliğe sevk edilmesi, zaten geçinme güçlüğü içinde olan engellileri çok düşük emekli ücretlerine mahkûm etti.
Defalarca gündeme getirmemize rağmen evde bakım yardımı mevzuatı değiştirilmedi, toplam gelir üzerinden yapılan hesaplarla binlerce aile evde bakmakta oldukları engelli bireylerine yardım alamaz oldu. Başkalarının yardımına muhtaç duruma düşürüldü.
Sürekli değiştirilen sağlık uygulama tebliğleri ile engellilerin kullanmak zorunda olduğu ortez, protez ve yardımcı araçlar, tedavileri için gerekli ilaçlar ya kapsam dışı bırakıldı ya da Kurum tarafından karşılanan tutarları indirildi. Çoğunlukla gelir sahibi olmayan engelliler günlük yaşamlarını ve tedavilerini sürdürecek desteği almakta sıkıntılar yaşamaktadır” dedi.
Çiyancı örnekler vererek yaşanan sıkıntıları somut bir şekilde su üstüne çıkardı. Çiyancı2nın verdiği örnekler şu şekilde:
· Kullanım süresi 5 yıl olan bir tekerlekli sandalyenin piyasa fiyatı 3 bin TL’dir. SGK’nun karşıladığı tutar ise 500 TL’dir.
· Kullanım süresi 10 yıl olan bir akülü tekerlekli sandalyenin piyasa fiyatı 10 bin TL iken SGK bunun yalnızca 2500 TL’sini karşılamaktadır.
· Çocuk felci geçirenler başta olmak üzere engellilerin kullandığı ve piyasa değeri en düşük 5 bin TL olan yürüme cihazı için en çok bin 200 TL verilmektedir.
· Doktor raporuna göre farklı yapılardaki işitme cihazlarının en düşük fiyatı bin TL’den başlamaktadır. SGK bu cihazlar için en fazla 500 TL ödemektedir.
· Epilepsi, kas hastalarının kullandığı birçok ilaçtan fark bedeli alınmakta, birçoğu da SGK tarafından hiç karşılanmamaktadır.
· Eğer bu sandalye veya cihazları alan engelli çalışıyorsa ödeyeceği farkın yanı sıra ayrıca % 20, emekli ise % 10 SGK kesintisi yapılmaktadır.
Örneklerin yaşanan sıkıntıların küçükleri olduğunu vurgulayan Osman Çiyancı “Devletimizin eksiklerine rağmen engelliler için yasalarla yönetmenliklerle hayatlarını kolaylaştırmaya çalıştığının farkındayız. Son dönemlerde çoğu yerde suistimalcierin çoğaldığını sağlık kurulu raporları üzerinde oyunlar oynandığını, kimilerinin yüksek paralar karşılığında engelli olmayanlara raporlar temin edildiğini ve bu yolla emekli bile olanların bulunduğunu duydukça en çok bizler kahroluyoruz. Bu fırsatçılar yüzünden mağdur olan yine biz engelliler oluyoruz” dedi.
Denizli Şube Başkanı Çiyancı açıklamasını “Toplumun, hükümetin, yerel yönetimlerin bizleri eşit vatandaşlar olarak görmelerini ve her kes kadar haklarımızdan eşit biçimde yararlanmaktan başka talebimiz yoktur. Sadece TBMM’de onaylanarak yürürlüğe girmiş olan Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesindeki basit kurullara, örneğin evrensel tasarı ilkesine uyulsa önümüzdeki engellerin bir bölümün kalkacağı görülecektir. Yine Dünya Sağlık Örgütü’nün kurallarına uygun sağlık raporları verilse, birçok engelli haklarından yararlanabilecektir. Bu düşüncelerle, Engelliler Haftası’nda tüm topluma engellerin kaldırılması için duyarlı olmaları çağrısında bulunuyoruz” şeklinde sonlandırdı.
