Şiddetli ağrılarla kendini gösteren; özellikle diş fırçalama, su içme, gülme ve yüze dokunma ile kişinin ağrılarını dayanılmaz noktaya getiren trigeminal nevralji, diğer adıyla “delirten hastalık” olarak biliniyor. Bu problemi yaşayan kişiler sıklıkla sorunun diş kaynaklı olduğunu düşünerek tüm dişlerini çektirmelerine bile neden olabiliyor. Nöroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Yılmaz Niyazi Yazman ani yüz ağrısı yani trigeminal nevralji ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Trigeminal sinir yüzdeki hissiyatı ve ısırma, çiğneme gibi hareketleri sağlar. Trigeminal nevralji trigeminal sinirin dağılım alanında ani, şiddetli, kısa süreli ve çok şiddetli, bıçak saplanır ya da şimşek çakar tarzda saniyeler süren ağrılardır. Halk arasında trigeminal nevralji ani şiddetli yüz ağrısı-delirten hastalık olarak da bilinir. Genellikle yüzde ve tek taraflı gerçekleşir. 40 yaş üzeri kadınlarda daha sık görülmektedir.
En çok yanak-elmacık ve çene bölgesinde görülen hastalıkta ağrı tek taraflı gerçekleşir. Ağrıyı genellikle yüze dokunma, konuşma, yemek yeme, tıraş olma, diş fırçalama, soğuk gibi etkenler başlatır. Ağrı atakları hastalığın başlangıcında seyrek iken zamanla sıklaşır, hasta ilaç tedavisinden daha az fayda görmeye başlar. Geçmeyen şiddetli ağrılarda depresyon ve intihar girişimleri dahi görülebilir.
Hastalığın tanısında hastanın öyküsü, nörolojik muayene, EMG ve beyin MR gibi tetkikler kullanılmaktadır. Tüm tetkiklerin normal olması durumunda nedeni bilinmeyen trigeminal nevraljiden söz edilir. Klasik trigeminal nevraljide hastalığın gerçek sebebinin ne olduğu bilinmemektedir. Trigeminal sinirin beyin sapından çıktığı yerde damar basısı ya da trigeminal sinirin beyin sapındaki duyu çekirdeğinde anormallik olduğu düşünülmektedir.
Nevraljiye neden olan bir lezyon saptanırsa tedavi ona yönelik olmalıdır. Tedavide ilk tercih epilepside kullanılan ilaçlardır. İlaç tedavisi ile sonuç alınamayan vakalarda ağrıyan sinir dallarına müdahaleler ile tedaviye devam edilebilir. Bunlarla da yeterli sonuç alınamazsa suboksipital kraniotomi ameliyat seçenekleri gündeme gelir.
Trigeminal nevraljinin tedavisinde lokal steroid enjeksiyonu medikal tedavilere yanıt vermeyen hastalarda koronoid çentikten bir iğne ile girilerek etkilenen sinir dalı civarına enjekte edilerek yapılmaktadır. Enjeksiyonlardan sonra ağrı ya tamamen ortadan kalkmakta ya da rahatça tahammül edilebilir bir seviyeye inmektedir. Lokal steroid enjeksiyonu, seçilmiş hasta grupları için uygulanması kolay ve güvenli bir tedavidir.
