Denizli’nin salep dedesi 74 yaşındaki Süleyman Yüksel, 10 yılda yaklaşık 50 bin TL harcama yaparak, deneme yanılma yoluyla beş farklı türde salep üretmeyi başardı. Sümer Mahallesindeki 500 metrekare arsasında salep üretimi yapan Yüksel, üretim yapmak isteyenlere bilgi desteği veriyor. Üretilen salepler dondurma üretiminde kullanılıyor, kışın soğuk günlerde sıcak içecek olarak bol bol tüketiliyor. Salep borsasının Türkiye’de olması gerektiğini anlatan Yüksel, özel hazırlanacak toprak içinde salebin susuzda üretilebileceğini söyledi. On yılda Arılı, Selepiyas, Barleya, Kum salebi ve Santamariya türlerinde salep üretmeyi başardığını, salep yumrusu kilogramının 150-200 TL, katkısız toz salebin kilogramının 2 bin TL’den satıldığına dikkat çeken Yüksel, ‘Salep benim çocukluğumdan beri bildiğim bir üründü. Son zamanlarda iyice merakım sardı ve 10 yıldan beri Ar-Ge çalışması yapıyorum. Deneme yanılma yöntemi ile bu sene başararak yüzde 80-90 başarı elde ettik. Bu işin yayılarak Denizli’de yapılmasını ve Türkiye’de salep borsasını temin etmek için çalışıyoruz. El birliği yaparak birbirimize destek oluyoruz. Kazancı iyi ama bilinçli olarak çalışmakta yarar var. Salebin sevdiği ortamı ve toprağı hazırlamamız lazım. Su istemez ve yalnız ilk dikildiği an biraz su verilir. Susuz tarım yapılabilir ama su olunca biraz daha verimli olur. Dönümüne 250 kilogram tohum dikilerek, 750 kilogram ürün alıyorlar. 250 kilogramını tekrar alarak tohum olup takıyorlar. Geri kalan 500 kilogram kar kalıyor. Önemli olan sağlıklı ve iri yumru olması. Onlar hemen çoğalmaya başlarken küçük yumrular kendisini besliyor. Bu işi yapacak olanlar adedi çok diye küçüğe değil büyüğe yönelerek alması gerekir’ dedi.
Salebin özel hazırlanan toprak içinde susuz da üretilebileceğini, ekim ayında dikimi yapılan salebin nisan – mayıs ayında hasadının yapıldığına dikkat çeken Yüksel, ‘Tohum olarak kilosunu 150 TL’den temin ediyoruz. Bazı cinslerden 5 kilodan 1 kilo dönüyor oda Anatonika türleri. Ne kadar geç hasat yapılırsa o kadar özlü olduğu için kilogramı azalıyor. Erken hasat edilen yumrulardan 10 kilogramdan 1 kilogram dönüyor. Tam olmamış oluyor. Bu salebin öğütülmüş olarak kilosu 2 bin TL’yi bulur” dedi.
Hastalıklar karşı doğal bir koruyu olan salep, abartılmadan tüketildiğinde sağlığa birçok faydası bulanmaktadır. Soğuk havalarda severek tüketilen ve tüketildiği anda ısınmayı sağlayan sap aynı zamanda solunum yolu hastalıklarına karşı vücut direncini arttırmaktadır. Özellikle kış aylarında içildiğinde grip ve nezle gibi soğuk algınlığına iyi gelmektedir. Göğsü yumuşatır. Soğuk havalarda içildiğinde vücut sıcaklığını arttırır. Doyurucudur, enerjiyi verir ve daha zinde tutar. İçerdiği kalsiyum ve protein sayesinde bağışıklık sistemi güçlenerek hastalıklara karşı korur. Zihni canlı ve dinç tutar. Bronşit gibi hastalıklardan kaynaklanan öksürüğü keser ve boğazı yumuşatır. Hafızayı güçlendirir.
