Odun ateşinde yufka pişirmek için bir zamanlar evlerin vazgeçilmezi olan yuvarlak saclar, artık sadece kırsal kesimden talep görüyor. Sac işlemecileri ise saatlerce sac dövüp, hem dayanıklılığı hem de pişirme esnasında saçların kül tutmasını ve ekmeğe yapışmamasını sağlıyor.
Geçmişte evlerde yapılan ekmeklerin pişirilmesi için vazgeçilmez olan ve odun ateşinde üç ayaklı demir üzerinde konulan ‘saclar’ günümüzde unutulmaya yüz tutuyor. Denizli Tarihi Bakırcılar Çarşısı’nda sac işlemeciliği yapan zanaatkarlar, sacların daha dayanıklı ve kullanışlı olması için saatlerce ‘sac dövüyor.’ Sac satışları ise merkezde yok denecek kadar azken, kırsa kesimde yaşayan vatandaşlar sac almak için çarşının yolunu tutuyor. Ekmek yapılırken üzerine kül atılan saclar, kül tutabilmesi ve dayanıklı olması için tek tek vurularak işleme yapılıyor. Sac satıcıları ise, eskiden tüm evlerde ekmek pişirilmek için kullanılan saçların artık günümüzde rağbet görmediğini söylüyor.
Bakırcılar Çarşısı’nda sac satıcılığı yapan Turgut Ardınç, sacların ustaları tarafından özenle şekillendirildiğini belirterek, “Köy yerlerinde odun ateşinde yufkaların pişirilmesi için kullanılan dövme saclar. Bun saclar, düz plakadan yuvarlak hale getirilir sonra ustalarımız bunu elde çekiçle tek tek döverek ‘bombey’ vaziyeti aldırılır. Bunlar ‘sacayak’ dediğimiz üçayaklı altlık konulduktan sonra odun ateşinde yufka pişirmek için kullanılır. Odun ateşi yakmaya müsait olan her yerde kullanılabilir. Daha çok köy ve kasaba yaşamında kullanılabilir, şehir yaşantısında kullanım biraz azaldı” dedi.
İşleme sacların satışının azaldığını ancak günümüzde kırsal kesimlerde hala kullanıldığı için satışların devam ettiğini aktaran Ardınç, “Satılıyor ama geçmişe göre adetlerce sattığımız yok, genelde alıcılar ilçelerden geliyor. Sacın hem dayanıklılık açısından hem de yufkanın yakmaması için altına yapılan külleme açısından dövülmesi gerekir. Eğer dövülmediyse sac kül tutmaz” diye konuştu.
YUFKALARIN PİŞİRİLDİĞİ SAÇLAR ÖZENLE İŞLENİYOR SAÇLARA ARTIK SADECE KIRSAL KESİM İLGİ GÖSTERİYOR
